Czym jest rozwój psychomotoryczny dziecka?

Psychomotoryka to połączenie dwóch słów „psycho”, które oznacza umysł i „motoryki”, która oznacza ruch. Zatem można domyślić się, że mamy do czynienia z dziedziną, w której bada się to, w jaki sposób ruch wpływa na ludzki umysł. Psychomotoryka zakłada też, że samopoczucie wywiera wpływ na sposób poruszania, czy nawet na to, w jakie aktywności się zaczynamy angażować. Zatem rozwój psychomotoryczny dziecka co to jest? To najprościej mówiąc proces, który zaczyna się od momentu narodzin dziecka. Podczas niego nasza pociecha zdobywa zdolności motoryczne, jak i te związane z postrzeganiem i przetwarzaniem bodźców sensorycznych. Początkowo, a więc w pierwszych miesiącach życia, dziecko opanowuje podstawowe umiejętności (chwytanie, utrzymywanie głowy). Jednak wraz ze wzrostem i rozwojem zdobywa coraz więcej umiejętności, dzięki czemu staje się coraz bardziej samodzielne i zdolne do wykonywania różnych czynności. W tym miejscu warto też wspomnieć, że rozwój psychomotoryczny dziecka jest bazą do rozwinięcia się wielu innych umiejętności, w tym na przykład umysłu, emocji, czy funkcji poznawczych. Poza tym rozwój psychoruchowy dziecka zależy od różnych czynników. Najważniejsze znaczenie ma nie tylko genetyka, ale też czynniki środowiskowe, więc jako rodzice powinniśmy bardziej zainteresować się rozwojem psychomotorycznym dziecka.

Jakie są najważniejsze etapy rozwoju psychomotorycznego u dziecka?

Rozwój psychomotoryczny dziecka to bardzo złożony proces, który dzieli się na kilka istotnych etapów. Pierwszy z nich to etap niemowlęcy, a więc obejmuje pierwsze miesiące życia naszej pociechy. Dokładniej mówiąc rozwój psychomotoryczny dziecka do 1 roku życia oznacza stopniowe opanowywanie umiejętności utrzymywania głowy, jak również kontrolę ruchu rąk i nóg.

Kolejny ważny jest etap przedszkolny, a rozwój psychoruchowy dziecka do 6 roku życia oznacza nabieranie umiejętności chodzenia, biegania, skakania, czy rysowania. To jednak nie wszystko, ponieważ rozwój psychoruchowy dziecka do 6 roku życia oznacza też rozwijanie umiejętności manualnych, czy koordynacji wzrokowo-ruchowej. Na etapie szkolnym nasze pociechy rozwijają zdolności zręczności manualnej, koncentracji i precyzji. Można również zauważyć, że na tym etapie coraz lepiej radzą sobie z bardzo różnymi formami aktywności fizycznej. Bardzo ważny jest też etap dojrzewania, ponieważ wtedy dzieci doświadczają zmian fizycznych i emocjonalnych. W okresie dojrzewania rozwój psychomotoryczny dziecka wiąże się też z lepszymi umiejętnościami sportowymi i artystycznymi. Poszerzają się też zdolności organizacji i planowania. Monitorowanie postępów na każdym ze wspomnianych etapów jest istotne, ponieważ pozwala na szybką identyfikację ewentualnych opóźnień w rozwoju i podjęcie działań, które pozwolą zapobiec późniejszym problemom.

Dlaczego warto wspierać rozwój psychomotoryczny dziecka?

Jak już było wcześniej wspomniane, to właśnie psychomotoryka sprawia, że rozwijają się inne umiejętności. Jest ich naprawdę wiele, więc jeśli rozwój psychomotoryczny dziecka nie będzie zakłócony, to zauważymy pozytywne efekty na wielu innych płaszczyznach. Jakich dokładnie? Przede wszystkim podejmowanie czynności ruchowych sprawia, że nasze pociechy odkrywają świat, a także uczą się odczytywać i interpretować wrażenia zmysłowe. To później przekłada się na rozwój zdolności postrzegania i skutecznego działania. Zwiększa się też pewność siebie u dziecka, a ona jest niezbędna do tego, by podejmowało nowe zadania i mierzyło się z różnymi wyzwaniami w życiu. Odpowiedni rozwój psychomotoryczny dziecka sprawia, że zaczyna uczyć się rozpoznawać i wyrażać emocje, rozwijać relacje z samym sobą, wyrażać i odczytywać swoje potrzeby lub zainteresowania. Nie sposób pominąć również tego, że rozwój psychoruchowy dziecka przyczynia się do łatwiejszego nawiązywania kontaktów społecznych, a więc budowania relacji z innymi i funkcjonowania w grupie.

Jak wspomagać rozwój psychomotoryczny dziecka?

Choć każde dziecko rozwija się indywidualnie i może zdobywać poszczególne umiejętności w różnym tempie, to jako rodzice możemy podjąć kroki, które wspomogą rozwój psychomotoryczny dziecka. Na pewno wyjdzie nam to na korzyść w pierwszych fazach rozwoju, ponieważ to właśnie wtedy nasze dzieci uczą się ruchów. Istotne znaczenie będą pełnić bodźce, które odbierze dziecko. Przykładowo chcąc wesprzeć rozwój psychomotoryczny dziecka do 1 roku życia, możemy wykorzystać muzykę, zabawki, czy różnego typu przedmioty, które wydają różnego typu odgłosy. Dla maluszka będą stanowić atrakcję i obiekt zainteresowania, więc w ten jakże prosty sposób przyczynimy się do rozwoju kreatywności, ale też będziemy wspierać rozwój układu nerwowego. W kolejnych dwóch/trzech latach ruchy dziecka ograniczają się głównie do skakania, czy biegania. Dlatego warto pomyśleć o wprowadzeniu większej ilości zabaw ruchowych, ponieważ pozwolą rozwijać umiejętności motoryczne. Nie możemy zapomnieć też o stymulacji zmysłów u dziecka poprzez doświadczenia sensoryczne, w tym na przykład przez dotyk i zapachy, ponieważ to ułatwia rozwój koordynacji ruchowej. Co więcej, rozwój psychomotoryczny dziecka możemy też wspierać poprzez włączanie dziecka do codziennych obowiązków domowych, choć powinny być one dostosowane do jego wieku. Jednak nawet proste obowiązki zaczną uczyć malucha samodzielności i pozytywnie wpłyną na rozwój motoryki. Regularne udzielanie pochwał i wsparcia też jest ważne, ponieważ przełoży się na łatwiejsze budowanie pewności siebie u dziecka. Kluczowe znaczenie ma też odpowiednia dawka snu i zdrowa dieta, ponieważ to wpływa na ogólny rozwój psychomotoryczny.

Zabawki rozwijające psychomotorykę u dzieci

Szukając prostych sposobów na rozwój psychomotoryki u dzieci, warto sięgnąć po zabawki edukacyjne. Oferowane są naprawdę w bardzo szerokim wyborze i można je dobrać nie tylko do wieku malucha, ale też jego potrzeb. Jeśli dokładnie sprawdziliśmy, rozwój psychomotoryczny dziecka co to jest, to wiemy, że początkowe lata są najważniejsze. Dlatego warto wspierać rozwój malucha od pierwszych dni życia i ułatwią nam to maty edukacyjne. Im bardziej kolorowe i bogate w różne kształty, tym lepiej będą pobudzać psychomotorykę i wpłyną na koordynację wzrokową. Świetną propozycją będą też różnego typu zabawki sensoryczne, ponieważ wspierają rozwój zmysłów i pobudzają motorykę. Dźwiękowe układanki, czy zabawki muzyczne będą wpływać na motorykę dziecka, z kolei wszelkiego rodzaju puzzle pobudzą wyobraźnię. Do swojej dyspozycji mamy też gry planszowe edukacyjne, czy zestawy do nauki liter, cyfr i kolorów. Jeśli sięgniemy po takie, które mają wypukłe elementy, to pobudzimy u dziecka kreatywność i ciekawość. Oczywiście nie musimy od razu kupować wszystkich. Umiar ma tutaj istotne znaczenie, ponieważ zbyt duża ilość bodźców naraz też może zaszkodzić, a tego byśmy nie chcieli. Dlatego lepiej postawić nam minimalizm i stopniowy rozwój umiejętności.