Dla wielu rodziców rozwój psychofizyczny dzieci stanowi źródło pytań i wątpliwości. Dlatego postanowiliśmy zebrać najważniejsze informacje i zawrzeć je w poniższym artykule. Brzmi ciekawie? Zachęcamy zatem do krótkiej lektury!

Rozwój psychofizyczny dziecka – co to takiego?

Rozwój psychofizyczny jest niezwykle fascynującym procesem, który wpływa na życie naszych pociech. Tylko co właściwie oznacza? Co to jest rozwój psychofizyczny dziecka? To po prostu kompleksowy proces, który wiąże się ze zmianami zachodzącymi w sferze ciała i umysłu na różnych etapach życia pociechy (od narodzin po wiek nastoletni). Rozwój psychofizyczny obejmuje kilka różnych, ale jakże ważnych obszarów, w tym na przykład rozwój poznawczy, fizyczny i społeczny. Wszystkie są ze sobą powiązane i mogą wpływać na umiejętności dzieci, ich zdolności, czy ogólne zdrowie.

Obszary rozwoju psychofizycznego u dzieci

Rozwój psychofizyczny dziecka uwzględnia cztery główne obszary: rozwój poznawczy, fizyczny, emocjonalny i społeczny. Rozwój poznawczy odnosi się do zdobywania i rozwijania takich umiejętności jak myślenie, uczenie się, rozumienie, pamięć, podejmowanie decyzji i rozwiązywanie problemów. W rozwoju poznawczym najważniejszy jest okres wczesnego dzieciństwa, ponieważ to wtedy nasze pociechy nabywają pierwsze umiejętności, a więc pamięć, czy koncentrację uwagi. W wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym rozwój psychofizyczny dziecka w tym obszarze wiąże się z rozwojem złożonych umiejętności myślenia, zaś w wieku szkolnym z rozwinięciem abstrakcyjnego myślenia, kreatywności i samodzielnego uczenia się.

Rozwój fizyczny dotyczy zmian w strukturze i funkcjonowaniu ciała dziecka, a więc wzrostu i zdolności motorycznych. Zauważyć je możemy już od pierwszych dni życia malucha, ponieważ to wtedy nasza pociecha zaczyna wykonywać proste ruchy. Z upływem czasu przechodzi do bardziej skomplikowanych umiejętności motorycznych, a więc do siadania, raczkowania, chodzenia, biegania i skakania.

Rozwój emocjonalny odnosi się do zdolności rozpoznawania, rozumienia i regulowania własnych uczuć, a także do rozumienia emocji innych osób. Niewątpliwie w rozwoju emocjonalnym dziecka kluczowy jest okres niemowlęcy i wczesne dzieciństwo, ponieważ to wtedy uczy się identyfikować i wyrażać emocje. W miarę dorastania rozwój psychofizyczny dziecka w tym obszarze się rozwija, a maluch zdobywa coraz nowsze umiejętności. Lepiej radzi sobie ze stresem, zaczyna też przyswajać i rozumieć normy społeczne.

Rozwój społeczny wiąże się bezpośrednio z umiejętnością nawiązywania kontaktów, budowania relacji, czy współpracy z innymi ludźmi. Pierwsze relacje mogą kształtować się już w okresie niemowlęcym, zwłaszcza jeśli maluch ma rodzeństwo i często spędza czas z rodzicami. W wieku przedszkolnym dziecko zaczyna już budować pierwsze poważne relacje z rówieśnikami i uczy się rozumienia perspektywy osób, z którymi ma styczność.

Dlaczego warto wspierać rozwój psychofizyczny dziecka?

Rozwój psychofizyczny obejmuje wiele istotnych obszarów, które wpływają na życie naszych pociech, zwłaszcza na ich późniejsze kompetencje fizyczne i psychiczne. Każde dziecko może rozwijać się automatycznie, w swoim własnym tempie. Jednak poprzez wdrożenie pewnych działań, możemy nieco przyśpieszyć cały proces i sprawić, że nasze dziecko szybciej się rozwinie i wykształci ponadprzeciętne umiejętności. Zebrane przez ekspertów dane o rozwoju psychofizycznym dzieci jasno mówią, że poprzez odpowiednie działania można ułatwić maluchom naukę mowy i pisania, rozwinąć kreatywność lub sprawność fizyczną. Kluczem do osiągnięcia zadowalających efektów jest jednak umiar, ponieważ namiar bodźców może zaszkodzić. Dlatego najlepiej wspierać rozwój psychofizyczny zgodnie z indywidualnymi potrzebami dziecka i tempem rozwoju.

Jak wspierać rozwój psychofizyczny dziecka?

Prawdę mówiąc, to nie ma uniwersalnej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ nasze działania powinny być dopasowane do wieku dziecka oraz do obszarów, jakie chcemy wspierać. Jeśli zależy nam na stymulacji rozwoju poznawczego dziecka, to możemy wykorzystać interaktywne ćwiczenia i zabawy. Pobudzą one ciekawość, zachęca do odkrywania nowych umiejętności i będą wspierać rozwój myślenia krytycznego. Takie formy aktywności pomagają też rozwinąć zdolności językowe i matematyczne u dzieci, kreatywność i zdolności rozwiązywania problemów. Co więcej, nie dość, że wspierają rozwój psychofizyczny dziecka, to jeszcze są świetnym sposobem na dostarczenie większej dawki ruchu i budowanie więzi z rodzicami, a z czasem z rówieśnikami. Z kolei jeśli naszym celem jest wspieranie rozwoju fizycznego dziecka, to powinniśmy postawić na zajęcia wzmacniające mięśnie, poprawiające koordynację i rozwijające wytrzymałość. Nie ma w tym przypadku znaczenia, czy będą to zajęcia z piłką, tor przeszkód, czy nawet jazda na rowerze. Każda wspomniana aktywność podejmowana regularnie może przynieść dobre efekty i wspierać rozwój fizyczny u naszej pociechy. Stymulacja rozwoju emocjonalnego może wiązać się z zachęcaniem do wyrażania uczuć i zrozumienia emocji, zaś rozwoju społecznego z organizacją gier i zabaw z rówieśnikami.