Choć laptopy, telefony i tablety są istotnym elementem naszej codzienności, to zauważa się, że wywierają zbyt duży wpływ na rozwój dziecka. Tylko co to właściwie oznacza? Jak urządzenia elektroniczne, w szczególności smartfony wpływają na rozwój naszych pociech? Tego i kilku innych rzeczy dowiesz się z poniższego tekstu, więc koniecznie zapoznaj się z jego treścią!

Od jakiego wieku dzieci mogą korzystać ze smartfonów?

Kiedyś tylko nieliczni mogli pozwolić sobie na zakup nowoczesnego telefonu. Obecnie wszystko się zmieniło i smartfony stały się nierozłącznym elementem naszej codzienności. Nic więc dziwnego, że korzystają z nich nie tylko dorośli, ale też dzieci. Co więcej, jeśli poświęcimy nieco więcej czasu na zebranie informacji w temacie smartfon a rozwój dziecka, to zauważymy, że z roku na rok z urządzeń mobilnych korzystają coraz młodsze dzieci. Odsetek 5- i 6-latków korzystających z urządzeń mobilnych wzrósł w zawrotnym tempie i przekracza ponad 80%. Nawet dzieci do drugiego roku życia potrafią już korzystać z telefonów i wiele z nich bawi się nimi codziennie. Takie dane nie napawają optymistycznie, ponieważ eksperci jednogłośnie zaznaczają zbyt duży wpływ smartfona na rozwój dziecka. Szczególnie odradzają kontakt z urządzeniami mobilnymi maluchom poniżej drugiego roku życia, ponieważ kolorowe i zbyt szybko zmieniające się obrazy na ekranach, jak również intensywne dźwięki mogą przebodźcować malucha. Zdecydowanie lepiej postawić na tradycyjne zabawki edukacyjne, ponieważ to one wspierają rozwój zmysłów i stymulują mózg. Nieco starszym dzieciom, a więc w wieku od trzech do sześciu lat, możemy już udostępniać urządzenia mobilne, choć żeby wpływ telefonów komórkowych na rozwój dziecka nie był negatywny, należy przy tym zastosować się do kilku ważnych zasad. Przede wszystkim mowa tutaj o dopasowaniu przeglądanych treści do wieku pociechy, czy o ograniczeniu czasu korzystania z telefonu. Najlepiej stawiać na materiały o wartości edukacyjnej, które będą przyjazne dla dzieci. Ich przeglądanie powinno trwać maksymalnie piętnaście minut jednorazowo i nie dłużej niż do dwóch godzin dziennie. Choć ten czas i tak trzeba dostosować do wieku dziecka. Starsze dzieci mogą już korzystać z telefonów częściej, choć i tak nie można przesadzać z nadmiarem czasu spędzanego przed ekranem, ponieważ to odbije się negatywnie na jego rozwoju.

Jakie są konsekwencje nadmiernego korzystania ze smartfonów?

Dzieci uczą się i poznają świat przez działanie i odczuwanie wszystkich swoich zmysłów. Niestety nawet oglądanie nowych rzeczy na ekranie telefonu nie wystarczy, by zauważyć pozytywny wpływ smartfona na rozwój dziecka. Co więcej, nadmierne spędzanie czasu przed ekranem telefonu, czy nawet tabletu sprawia, że liczba dopływających bodźców jest znacznie ograniczona, a dziecko nie może korzystać ze wszystkich swoich zmysłów. Jeśli zatem zbyt wcześnie pozwolimy korzystać dziecku ze sprzętu elektronicznego, to możemy sprawić, że jego zmysły nie będą się rozwijać w odpowiedni sposób. Ograniczenie podejmowanych aktywności przyczyni się też do wytworzenia mniejszej ilości połączeń mózgowych i spowolnienia rozwoju u malucha. Jaki zatem wpływ telefonu na rozwój dziecka zauważymy? Na pewno mogą wystąpić zaburzenia w rozwoju poznawczym i mowy. Jednak to nie wszystko, zauważa się też wpływ urządzeń mobilnych na rozwój dziecka w aspektach społecznych. Maluch może mieć trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami i udziale w zabawach tematycznych. U dzieci, które zbyt często korzystają z telefonu, można zaobserwować też trudności z koncentracją uwagi, brak reakcji na głos dorosłego, czy nawet komunikowanie za pomocą płaczu i krzyku. Negatywny wpływ tabletu na rozwój dziecka może przejawiać się też przez ograniczony zasób słownictwa, czytanie bez zrozumienia, czy na inne umiejętności związane z językiem. Eksperci zauważają też wpływ smartfona na rozwój dziecka poprzez problemy z nauką, skupieniem i zasypianiem. Skąd taki wpływ tabletu na rozwój dziecka? Okazuje się, że sztuczne światło emitowane przez ekrany powoduje mniejsze wydzielanie melatoniny, a to ona jest naturalnym hormonem umożliwiającym zasypianie. Nadmierne siedzenie przed urządzeniami mobilnymi wpływa na ogólne samopoczucie, ale zauważa się też wpływ telefonu na zdrowie dziecka. Maluch, który mało się rusza, może zmagać się z różnego typu problemami i chorobami. Pogorszy się jego kondycja, może też dojść do rozwoju otyłości. Poza tym wpływ telefonów komórkowych na rozwój dziecka to także większe prawdopodobieństwo problemów ze wzrokiem. Dzieci zwykle nie chcą nosić okularów i czują się przez to gorsze, więc starajmy się zwracać uwagę na to, ile spędzają czasu przed ekranem telefonu.

A co z zaletami? Czy korzystanie z urządzeń mobilnych ma jakieś mocne strony?

Wydawać by się mogło, że jeśli w grę wchodzi temat smartfon a rozwój dziecka, to możemy spodziewać się tylko negatywnych konsekwencji. Jednak eksperci zauważają, że tego typu urządzenia mogą wpływać stymulująco na rozwój naszych pociech. Jak to możliwe? Duża w tym zasługa Internetu, ponieważ pozwala na samorozwój, realizację pasji i zainteresować. Już podczas surfowania w sieci dochodzi do rozwoju konkretnych struktur mózgowych, w tym na przykład tych, które są które są odpowiedzialne za przetwarzanie bodźców wzrokowych i słuchowych. Jakby tego było mało, to zauważa się też inny, pozytywny wpływ urządzeń mobilnych na rozwój dziecka. Dokładniej mówiąc to właśnie za pomocą telefonu lub laptopa dzieci mogą wykazać się umiejętnością błyskawicznego wyszukiwania informacji w sieci. Taka umiejętność przyda się nie tylko w życiu codziennym, ale też w nauce i w późniejszym życiu zawodowym. Dlatego nie należy dążyć do tego, by całkowicie odciąć swoje pociechy od smartfonów i urządzeń mobilnych. Poza tym pamiętamy, że posiadanie telefonu ułatwia kontakt z dzieckiem, zwłaszcza podczas szkolnych lub wakacyjnych wyjazdów. Możemy też sprawdzać lokalizację swojej pociechy, co bywa szczególnie przydatne w okresie buntu i wagarowania.

Jak ograniczyć kontakt dziecka ze smartfonem?

Skoro wiemy już, że korzystanie ze smartfonu może wiązać się z wieloma negatywnymi skutkami, to warto pomyśleć o podjęciu działań, które to ograniczą. Jako najlepsze antidotum na negatywny wpływ telefonu na zdrowie dziecka podaje się wprowadzenie aktywności, które zaangażują ruchowo dziecko. Nie w tym przypadku znaczenia, czy będą to zajęcia sportowe, lekcje muzyki, tańca, czy zabawy na podwórku. Ważne, by dziecko było w ruchu i nie myślało o tym, by spędzać czas przed telefonem lub tabletem. Możemy zachęcić je do wspólnego gotowania, sprzątania lub prac w ogrodzie. W deszczowe dni możemy postawić na klasyczne gry karciane, planszówki, łamigłówki, czy inne zabawy, które przyczynią do jego rozwoju. Jeśli chcemy zminimalizować wpływ telefonu na rozwój dziecka, to pod żadnym pozorem nie możemy mu podsuwać urządzeń mobilnych, by zająć jego uwagę. Pamiętamy również o tym, że dzieci naśladują zachowanie rodziców, czy innych osób, które z nimi przebywają. Jeśli zatem sami regularnie sięgamy po telefon, to będziemy odpowiedzialni za to, jak wpłynie na nasze dziecko. Z kolei jeśli skupimy się na swoich bliskich, wspólnym czytaniu i zabawach, to wpływ smartfona na rozwój dziecka nie będzie tak odczuwalny. Dobrą praktyką będzie też zastosowanie się do zaleceń ekspertów, w tym Amerykańskiej Akademii Pediatrów. W 2016 roku zostały przez nich opublikowane rekomendacje związane z tym, jak ograniczyć wpływ smartfona na rozwój dziecka. Zgodnie z nimi dzieci poniżej osiemnastego miesiąca życia nie powinny mieć żadnego kontaktu z urządzeniami elektronicznymi. Z kolei dzieci od osiemnastego do dwudziestego czwartego miesiąca życia powinny mieć ograniczony dostęp do tego typu urządzeń. Co więcej, aby wpływ smartfona na rozwój dziecka nie był negatywny, najlepiej wybierać dla nich treści edukacyjne, o wysokiej jakości i korzystać z nich razem. Dzieci od drugiego do piątego roku życia powinny spędzać przed telefonem do godziny dziennie.